MEVİ BEYAZ BODRUM

Bodrum dünyaca ünlü bir tatil beldemiz. Muğla ilinin batısında yer alan ilçe topraklarının büyük çoğunluğu kendi adını taşıyan bir yarımada içerisinde bulunuyor. Kuzey, batı ve güneyden Ege Denizi ile çevrelenmiş olması bakımından nadir bir coğrafyaya sahip. 2015 yılı verilerine 155 bine ulaşan nüfusuyla Muğla ilçe merkezi de dahil en büyük ilçe konumunda bulunuyor.

"Tarihin Babası" olarak bilinen Heredot‘a göre Bodrum Dor‘lar tarafından kurulmuş. Daha sonra Karya ve Leleg‘ler bu bölgeye yerleşmişler. M.Ö.650 yılında Megeralılar gelerek şehri genişletmişler, adını da Halikarnassos yapmışlar.Halikarnas adını bir Bodrum âşığı olan Musa Cevat Şakir Kabaağaçlı sebebiyle bilmeyenimiz yok gibidir. Aziz Petrus Kalesi(Castle of St. Peter) adı verilen kale ile birlikte şehrin Aziz Petrus'a adanmasıyla şehre Petrium adı verilmiş. Bu isim zaman içerisinde önce Petrum sonra Potrum ve en sonunda Bodrum olarak okunur olmuş.

Şehir tarihçisi Tuncer Baykara’ya göre ise Bodrum kelimesi, Anadolu’da hipodrom gibi büyük yapı kalıntıları olan antik şehir harabelerine Türkler tarafından verilen genel bir ad olup muhtemelen hipodromun kısaltılmış şekli.Baykara, bu adın XV. yüzyıl başlarında burada bir kale yaptıran Haçlılar tarafından Aziz Peter’e izâfetle verildiğini ve zamanla Peteronium-Peterium ve Bodrum şekline dönüştüğü tarzında geçen yüzyıldan beri ileri sürülen görüşlerin Anadolu’dakidiğer örnekler sebebiyle doğru olmadığını belirtiyor. Aziz Petrus’unBodrum’a uğramadığını bilen biri olarak ben de bu görüşe katılıyorum.

Bodrum uzun zamanlar Rodos Şövalyelerin elinde bir haçlı üssü olarak kaldıktan sonra, Kanûnî’nin Rodos seferi sırasında İstanköy ile birlikte KaptanıderyâPalak Mustafa Paşa tarafından 1522’de Osmanlı hâkimiyeti altına alınmış. Kaleyi XVI. yüzyılın başlarında gören Pîrî Reis, etrafındaki adaları ve denizin durumunu tarif ederek Bodrum’un küçük bir kale olduğunu, önünde geniş bir limanının bulunduğunu belirtiyor. 1671’de Evliya Çelebi de buradan etrafının henüz yerleşmeye açılmadığı bir kale olarak söz ediyor. Bu tarihte Bodrum’a ulaşan Evliya Çelebi, buranın Karaova kazasının bir nahiyesi olduğunu, kalesinin İstanköy sancağına bağlı bulunduğunu, derin bir hendekle çevrili kale içinde Kanûnî Sultan Süleyman adına kiliseden çevrilmiş ve bir minare eklenmiş caminin yer aldığını yazıyor.

Bodrum, sağlam taş binaları, temiz sokakları ve bahçeler içindeki evleriyle Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türk özelliklerini yeniden kazanmış bir kasaba görünümündedir. 1927’de 1450 hâne ve 4290 kişi olan nüfusu, arada bazı düşüşler de göstermekle beraber uzun süre hemen hemen pek fazla değişmeden kalmış. 1965’ten sonra ise hızla artmaya başlamış. Günümüzde ise özellikle turizm ve tatil beldesi özelliğini kazanarak büyük şöhrete sahip olmuş durumda.

Bodrum’da görülmesi gereken ilk yer Bodrum Kalesi. Bugün dünyanın en büyük ikinci Sualtı Arkeoloji Müzesi olarak hizmet veriyor. Aynı zamanda Doğu Akdeniz'de ayakta kalabilen en sağlam kale. M.S. 15. yy.da Rodos Şövalyeleri tarafından Aziz Petrusadına 99 yılda inşa edilmiş. Kalenin yapımı sırasında Mausolos Anıt Mezarının taşları ve rölyefleri kale duvarlarında kullanılmış. Osmanlılar zamanında kale içindeki kiliseye bir minare ilave edilerek cami haline getirilmiş. 1595'te hapishane olarak kullanılan kale bugün müze olarak ziyaret ediliyor.

Bodrum'da gezilecek ve görülecek en popüler yerlerden biri de Sualtı Arkeoloji Müzesi. 14 adet sergi salonu bulunan müze, dünyanın en zengin Doğu Akdeniz amforaları koleksiyonuna sahip. Burada Şeytan Deresi ve Serçe Limanı batıkları da sergileniyor. Amphora Sergilemesi, Karyalı Prenses Salonu, İngiliz Kulesi, Cam Batığı Salonu, Alman Kulesi, Sikke ve Mücevherat Salonu, Cam Salonu, Saklı Müze, Yılanlı Kule, Uluburun Batığı, Zindan, Kumandan Kulesi ve Tektaş Cam Batığı mutlaka görülmeli.

Bodrum'un ortasındaki Göktepe dağının güney eteklerindeki antik tiyatro, Anadolu'nun en eski tiyatrolarından biri. 1960'larda bir grup Türk tarafından restore edilen bu tiyatro, günümüzde de Bodrum'daki birçok festivale sahne oluyor.

Mesih Paşa Camii adıyla da anılan Bodrum camii, Fâtih Sultan Mehmed ve II. Bayezid devri vezirlerinden olan ve Gelibolu’da da bir camisi bulunan Mesih Paşa tarafından yaptırılmış. Bodrum Hanı da, inşa tarihini bildiren kitâbesi olmamakla beraber Fâtih Sultan Mehmed’in vakfiyesine göre bu türden yapılarının en eskilerinden biri.

Bodrum’da tatil planı yapanlara,anlatmaya çalıştığım zengin tarihi ve kültürel birikimini doya doya yaşamalarını öneririm.

 

Yazı Ve Fotoğraf
Muammer ULUTÜRK